Merkez Bankası'nın hamleleri ne anlama geliyor

4 / 5

---

$5.3 MİLYAR DIŞ BORÇ ÖDEMESİ VE ENERJİ İTHALATÇISI KURUMLARA DÖVİZ SATILDI

Bir Merkez Bankası yetkilisine göre son dönemde 5.3 milyar dolar tutarında dış borç ödemesi ve enerji ithalatçısı kurumlara döviz satımı yapıldı. Aynı yetkili, "Son dönemde açıklanan rezerv rakamları ile ilgili olağandışı bir durum yoktur... TCMB'nin rezerv biriktirme politikası devam ediyor. Bahsi geçen hususlar kaynaklı rezerv rakamlarında dalgalanmalar normaldir" dedi. Hazine itfa takviminde Mart ayında 3.8 milyar dolar dış borç ödemesi yer alıyor. Hazine'nin yılın kalanında Kasım ayına kadar ortalama 500 milyon dolar, son iki ayda ise toplam 2.3 milyar dolar dış borç ödemesi bulunuyor. TCMB verilerine göre 2014 yılında başlayan enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerine döviz satışları aylık olarak zaman zaman 2 milyar dolara yaklaştı. Geçen yılın ilk çeyreğinde yaklaşık 3.2 milyar dolar rezerv azalışı yaratan bu kalem 2019 ilk iki ayda ise 1.8 milyar seviyesinde gerçekleşti. Mart ayına ilişkin veriler henüz açıklanmadı. Ancak geçmiş veriler ödemelerin büyük bölümünün ilk 4-5 ayda yoğunlaştığını, yılın kalanında ise aylık 200-800 milyon dolar olduğunu gösteriyor. TCMB yetkilisine göre rezerv değişiminde, Hazine adına gerçekleştirilen dış borç ve diğer cari döviz ödemeleri, Hazine'nin yurtiçinde ve dışında gerçekleştirdiği döviz cinsi borçlanmaları, enerji ithalatçısı kamu kuruluşlarına yapılan döviz satışları, ihracat reeskont kredileri ile bankaların yabancı para ve TL zorunlu karşılıkları için TCMB nezdinde tutulan döviz hesaplarındaki hareketler dönem dönem rezervlerde hızlı değişimlere yol açabiliyor.

Bankacıların Resmi Gazete'de yayımlanan TCMB bilançosundan yaptığı hesaplamaya göre 15 Mart sonrasında da bankanın rezervlerinde azalış devam ediyor. Bir diğer taraftan ise geçen hafta gerçekleştirilen eurobond ihracı nedeniyle 1 milyar dolar karşılığı tutar da Hazine hesaplarına yarın girecek. TCMB brüt rezervleri 2013 yılında 112 milyar dolara ulaştıktan sonra düşüşe geçerek 2018 sonunda 72 milyar dolar oldu. Brüt rezervler Şubat başında 78 milyar dolara kadar yükselse de 15 Mart itibarıyla 73.8 milyar seviyesinde. TL Cuma günü yüzde 5'i aşan değer kayıpları yaşarken TCMB'nin rezervlerindeki düşüş TL'deki sert değer kayıplarında belirleyici olarak gösterilmemişti. Son dönemde ise rezervlerdeki düşüşün nedenleri ve sürdürülebilir olmadığına yönelik endişeler arttı.