Vizyon isimden 3 adrese kritik mesaj

6 / 20

---

KÜÇÜK YATIRIMCI ŞU ANDA GELMEZ ÇÜNKÜ, GÜVENİNİ, PARASINI KAYBETMİŞ
-Anadolu’daki yapı biraz farklı, aile şirketleri bu tür ortaklık ve halka açılmalara sıcak bakmıyor. Geçmişte bu şirketlerin sermaye piyasalarına çekilmesi denendi ancak çok da başarılı olunamadı…
Ali Bayramoğlu: Olaya tek gözlükle bakarsanız başarılı olma şansınız yok. Aracı kurum olarak, ‘Ben halka arz yapayım’, şirket olarak, ‘Ben halka açılayım, para kazanayım’ gözüyle bakılırsa bu iş olmaz. Ben ne diyorum; halka arza hazırlanan şirketle pazarlığımı baştan yapıyorum: ‘Ne yapacaksın, hangi hedeflerin var, bunlarla ilgili planların neler, çalışmaların var mı?’ Buna önce bir işadamı gözlüğüyle bakıyorum. Ben hakikaten o yatırımcının, firmanın yerinde olsam yapar mıydım? Mantıken doğru buluyorsam ikinci aşamaya geçiyoruz; bu sefer, ‘Halka arzdan neler bekliyorsun, ona geçelim’ diyoruz. Mesela çeşitli sektörler bize geliyor, biz değerlendirme bile yapmıyoruz. Bana deseki, ‘Gıda toptancısıyım’, ben halka arz yapmam. Çünkü bu alanda kar marjları belli. İnsanlara temettü dağıtacaksınız, kandırmayacaksınız. Gerçek karlılık oluşturacaksınız, çift şirket kurmayacaksınız. Yaptığınız işinizin tamamı, halka arz ettiğiniz firmanın bünyesinde olacak. Bir şirketi halka arz edeceksiniz, bütün karlılığınızı başka bir firmaya çevireceksiniz. O firmada kar artacak, vatandaş havasını alacak. Bu halka arz değil, insanı kandırmak demektir.
Bu yapılanmaların hepsini alabilmeniz için masanın her tarafında oturuyor olmanız lazım. Siyaset, bürokrasi, yatırım şirketi, iş adamı, sanayici ve yatırımcı cephesinden bilginizin olması lazım. Bu pencerelerden baktığınızda o zaman kurumsal yapı daha iyi oluşabiliyor. Şöyle bir örnek vereceğim, “Dünyada ilk e-trade başladığında, bundan 10-15 yıl önceki konferanslarda, bugünlerin bile çok daha gerisinde vizyonları anlattığımıza kimse inanmıyordu. İlk e-trade’e başlandı ve hukuki alt yapısı oluşmadığı için internet ticaretinde birçok insan kandırıldı. Kandırılınca sektörden kimse vazgeçmedi. Sektör bütün hukuki altyapılarını oluşturdu ve dönüşümü sağladı. Şu anda herkes küçücük bir alet, yani elindeki cep telefonu sayesinde bütün ofisini yönetebiliyor. Buradan uçak biletini alıyor, otel rezervasyonunu yapıyor. Evindeki ekmeğinin ihtiyacını sağlıyor. Arabasını satın alıyor, çocuğunun ihtiyaçlarını karşılıyor. e-trade’in suçu değildi bundan 15 sene önceki yapılanma. Hukuki eksiklikleri tamamlanınca insanlara ona güveni tekrar tesis etti ve devam etti.
Şu anki süreç de finansal piyasalara güveni sağlayabilmek. Bu güveni de halka arzlarda doğru firmalarla yaparsanız. Yoksa 65 halka arz yapmışsınız, 61 firma zarar etmiş, bu halka arz demek değil. Bu sefer insanlar inanmıyor. Şu anda halka arz diye çıktığınız bir firmaya bir fiyatlama yaptığınız zaman siz 10 lira fiyat belirliyorsunuz, halka arz edilmiş aynı mahiyette çok daha güçlü bir firmanın hisse senedi fiyatı 1 lira, bu fiyatın hangisi doğru? Alt yapıları düzene koyulduğu zaman, piyasaların düzenlenmesi zor olmaz…
Halka arz kelimesini iyi değerlendirmemiz lazım. ‘Halk kim?’ bunu iyi bilmemiz lazım. Küçük yatırımcı şu anda gelmez. Çünkü bunun iki sebebi var. Birincisi; güvencesini ve parasını kaybetmiş. İkincisi; firma, sektör ve faaliyet alanı konusunda bilgi sahibi değil. Çünkü insanlarımız incelemiyor. Markalaşmış firmayı halka arz ederseniz bir derece daha yanaşıyor ona. Mesela ben kendi şirketimi halka arz edeceğim, benim camiam benim şirketimi tanır. Ama halka gittiğiniz zaman durum değişir, ama ‘bu kimdir, ne yapar, nedir?’ diye bir inceleme yapmıyor. İzahnamelerin doğru yazılması lazım, artık SPK bu konuda çok hassas.
Biz izahnameyi firmaya hazırlatıyoruz, daha sonra da sözleşme yapıyoruz. İzahnamedeki bütün ifadelerin taahhüdünü alıyoruz; kendilerinden değişiklik hakkını da alıyoruz ve izahnameyi kendimiz hazırlıyoruz. Çünkü kendi üzerimize de risk alıyoruz. İnisiyatifi tamamen şirkete bırakmıyoruz, birlikte hazırlıyoruz. Yoksa hazırla izahnameyi, altını bir sürü şeyle doldur, sonra da halka açıl. Yapmamış olmanız demek benim suçum değil, ancak iyi niyetli olmadığınızı gösterir. Bu sefer halkı kandırmış olursunuz. İkincisi ise halkın beklentisini ortaya iyi koymamız lazım. Türkiye uzun dönem enflasyona alışmış bir ülke. Yüksek kar marjları ile hep çalışmayı hedeflemiş. Türkiye’de yüzde 8-10 gibi bir para kazanmak çok cazip bir para kazanma şekli gözükmüyor. Bir insanın temettüye dayalı bir yatırım yapıyor olması, Türkiye’de çok konuşulan bir şey değildir. Ancak gelişmiş ekonomilere bakıyorsunuz, adam yüzde 3-4’lük temettüyü çok ideal bir para olarak görüyor.