ABD ekonomisinde belirsizlik: Resesyon mu, yumuşak iniş mi?

BORSAGUNDEM.NET - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD ekonomisi resesyon ve 'yumuşak iniş’ gibi iki ayrı uçta sallanıyor.

Borsagundem.net’in derlediği bilgilere göre, ABD ekonomisine dair ‘büyüme korkusu’ piyasaları altüst etmeye yetti. Yumuşak iniş senaryoları rafa kaldırıldı ve kara bulutlar yeniden kendini göstermeye başladı.

Olası sonuçlar…

MarketWatch’tan Jeffry Bartash’ın haberine göre, ABD ekonomisi ortalamanın üzerinde bir hızda büyümeye devam edecek mi? ‘Yumuşak iniş’e doğru mu kayacak? Ya da en kötü senaryo, yani durgunluğa mı girecek?

Çoğu ekonomist yakın gelecekte bir durgunluğun olası olduğunu düşünmüyor. Yine de, geçen haftaki Temmuz ayı istihdam raporunun beklentilerden daha zayıf gelmesinden sonra bir durgunluk endişesi açıkça ve mantar gibi çoğaldı ve Fed'in faiz oranlarını yakında düşürmesi çağrılarını hızlandırdı.

Peki ekonomide bundan sonra ne olacak? Bazı Wall Street uzmanlarına göre olası sonuçlar şu şekilde…

Durgunluk

Ekonomide bir durgunluk en düşük olasılıklı senaryo olarak görülüyor. Çoğu tahminci, ABD’nin gelecek bir veya iki yıl içinde sağlıklı bir şekilde yüzde 2 veya biraz daha üzerinde bir hızda büyüyeceğini öngörüyor.

Durgunluk tam olarak neyi tanımlıyor?

ABD'nin gayri safi yurtiçi hasılasında iki çeyreklik düşüş yaşamasının ardından birkaç yıl önce Washington'da şiddetli bir tartışma patlak verdi. Eski bir kural, durgunluğun GSYİH'nın üst üste iki çeyrek negatif olması durumunda meydana geldiğini söylüyor. Ancak resesyonları resmi olarak ilan eden kuruluş olan Ulusal Ekonomist Araştırma Bürosu (NBER), neredeyse tüm profesyonel ekonomistlerin desteklediği daha geniş bir tanımı kullanmayı tercihe diyor.

Buna göre, gerçek bir durgunluk, işsizliğin hızla arttığı, gelirlerin düştüğü, tüketici harcamalarının düştüğü ve işletmelerin üretimi azalttığı zaman meydana geliyor. Şu anda ise bunların hiçbiri yaşanmıyor.

BMO Capital Markets'tan kıdemli ekonomist Sal Guatieri, “NBER’in durgunluk tanımı yerinde. Çok çeşitli alanlarda faaliyette bir daralma görülmesi gerekiyor. Şu anda bir durgunluğa yakın değiliz” diyor.

Yumuşak iniş

Ekonominin muhtemel gidişatını tanımlamak için en yaygın kullanılan ifade ise ‘yumuşak iniş’. Bu Goldilocks senaryosunda, Fed, ekonomiyi çökertmeden, yaygın enflasyonu dizginleyecek kadar olmak şartıyla faiz oranlarını yükseltiyor.

PNC Financial Services'ın baş ekonomisti Gus Faucher, “Potansiyel büyümeye ulaştığımızda ve enflasyon Fed'in yüzde 2 hedefine doğru yavaşladığında buna yumuşak iniş derim” diyor.

Potansiyel büyüme, GSYİH'nın enflasyonu körüklemeden büyüyebileceği en yüksek hız olarak tanımlanıyor. Fed, en son tahminine dayanarak, ekonominin potansiyel büyümesinin yüzde 1,8 olduğuna inanıyor. Birçok Wall Street ekonomisti ise bunun yüzde 2'nin biraz üzerinde olduğuna inanıyor ancak yine de bunu tam olarak belirlemek zor.

‘Yumuşak iniş'ler çok nadir gerçekleşiyor. Tarihsel veriler, Fed’in, II. Dünya Savaşı'ndan bu yana tartışmasız sadece bir yumuşak iniş gerçekleştirdiğini söylüyor.

İniş yok

Bir diğer olasılık da enflasyon normale dönerken ekonominin uzun vadeli potansiyelinin üzerinde büyümeye devam etmesi. Buna ‘iniş yok’ senaryosu adı veriliyor.

Örneğin, ABD ekonomisi ikinci çeyrekte ortalamanın üzerinde bir oranda, yüzde 2,8 oranında büyüdü. Fed faiz oranını 23 yıllık bir zirve seviyeye çıkarmasına rağmen, GSYİH 2023'ün son iki çeyreğinde yüzde 3 veya daha fazla arttı.

Ancak, ‘iniş yok' sonucunun mümkün olduğunu düşünen bir Wall Street ekonomisti bulmak zor. Analistler, Fed faiz oranlarını yükselttiğinde ekonominin her zaman yavaşladığını belirtiyor. Oxford Economics'te ABD baş ekonomisti yardımcısı Michael Pearce, “Ekonominin bir noktada dengeye dönmesi gerekiyor” diyor ve Guatieri de aynı fikirde şunu söylüyor: “Temel olarak iniş yok senaryosu hiç gerçekleşmedi.”

Yuvarlanan durgunluk

Yuvarlanan durgunluk, genel ekonominin iyi performans gösterdiği ancak bazı önemli endüstrilerin kısırlaştığı ve küçüldüğü bir dönemi ifade ediyor.

ABD ekonomisi son bir veya iki yıldır yuvarlanan durgunluğun bazı belirtilerini gösteriyor. Örneğin, konut piyasası on yıllardır görülen en yüksek ipotek oranlarıyla ağır hasar almış durumda. Ev inşaatı ve satışları düştü ve düşmeye devam ediyor.

Üreticiler ise, yüksek faiz oranları ve tüketici harcama kalıplarının mal yerine hizmetleri tercih etmeye doğru kayması nedeniyle geçen yıl zorluk çekti. Pearce, “Yuvarlanan durgunlukta bazı sektörler düşüştedir” diyor.

'Büyüme' durgunluğu

Bu senaryoya göre, bazen ekonomi o kadar yavaşlar ki zar zor büyür, bu çeyrekte yüzde 1'in çok altında bir büyüme olabilir.

Sözde büyüme durgunlukları oldukça alışılmadık durumlardır ve birkaç çeyrekten fazla sürmez. Tarihsel veriler, ABD ekonomisinin ‘büyüme durgunluğu’nu 2012 ve 1979 yıllarında deneyimlediğini gösteriyor.

Sert iniş

Sert iniş, büyüme durgunluğu veya ekonominin küçüldüğü açık bir durgunluk anlamına geliyor. BMO'dan Guatieri, “Sert iniş açık bir durgunluktur” diyor.

ABD ekonomisi resesyona rahatsız edici derecede yakın

Ekonomik veriler ve borsa ilişkisi tersine mi dönüyor?

ABD ekonomisi ‘Goldilocks' sinyali veriyor

ABD ekonomisi beklentilerin üzerinde büyüdü

Bej Kitap: Ekonomik büyümenin yavaşlaması bekleniyor

Borsalar ekonomik zayıflığın kokusunu aldı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.