BIS: Küresel borsalar ağustos krizini ucuz atlattı

BORSAGUNDEM.NET – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Uluslararası Ödemeler Bankası (BIS) ekonomistleri 5 Ağustos tarihinde küresel piyasalarda yaşanan çöküşü neyi tetiklediği konusunda bir araştırma yaptı. MarketWatch’un haberinde yer alan araştırmaya göre yaşanan tüm kaosa rağmen borsalar etkileyici derecede iyi bir performans gösterdi. Ancak yatırımcılar bir sonraki krizde bu kadar şanslı olamayabilir. Üstelik haberde bu tür bir kaosun tekrar yaşanabileceğine de neredeyse kesin gözüyle bakılıyor.

BIS ekonomistleri yatırımcıların ilk satış dalgasına katkıda bulunan kaldıraçlara benzer nitelikte işlemlere geri döndüğünü söyledi. Zira piyasalarda aniden artan volatilite ertesi günlerde yavaşladı. Günün sonunda ise yatırımcılar için gerçekte hiçbir şey değişmedi.

Bankanın raporunda, “Volatilite artışının ve büyük piyasa hareketlerinin arkasındaki faktörler önemli ölçüde değişmedi. Finansal piyasalarda risk alma eğilimi yüksek kalmaya devam ediyor. Sadece düşük volatilite ve ucuz Japon Yeni’ne dayanan işlemlerin bir kısmı çözülmeye uğramış gibi görünüyor. Yen ile finanse edilen ve muhtemelen fazla likit olmayan varlıkları içeren bazı geniş çaplı işlemler daha yavaş çözülebilir” ifadelerine yer verildi.

BIS ekonomistleri ileriye dönük riskler üzerinde çok fazla durmadı. Bunun yerine 5 Ağustos’taki piyasa çöküşünün tam olarak nasıl sonuçlandığına odaklandılar. Elde edilen sonuçsa küresel piyasalarda o gün neler olduğuna dair en kapsamlı çözümlemelerden biriydi.

Japonya piyasalarında taşıma ticaretindeki (carry trade) gevşeme satış dalgasının en önemli sorumlusu olarak öne çıktı. Ancak piyasaları sarsan ani kaldıraç azaltma dalgasından etkilenen tek strateji bu değildi. Zira hisse senetleri ve opsiyonlar üzerinden oluşturulan stratejiler de piyasa çöküşünün sebepleri arasındaydı.

BIS raporunda göre tüm yatırımcıların düştüğü ortak bir hata bulunuyor: Yatırımcılar uzun süredir devam eden düşük volatilitenin etkisiyle yatırımlarında ivme yakalamak için daha fazla kaldıraç kullandılar. İlk darbe temmuz sonu ve ağustos başında volatilitenin artmasıyla yaşandı. Ardındansa tüm yapı çöktü

Bankaların birinci sınıf aracılık masalarından elde edilen veriler, kaldıracın satışlarda önemli bir rol oynadığını gösterdi. Veriler, hedge fonlarının çöküş öncesinde borç para kullanımlarını artırdığını gösterdi.

5 Ağustos'ta volatilite artarken, takas şirketleri yatırımcılardan risklerini karşılamak için daha fazla sermaye koymalarını talep etti ve bu da marj çağrıları kısır döngüsünü başlattı.

BIS ekibi, döviz piyasasında taşıma ticareti işlemlerinin özellikle sert bir şekilde etkilendiğini söyledi. Ancak art arda gelen marj çağrıları, CBOE Volatilite Endeksi'nin (VIX) yükselmesiyle hisse senedindeki oynaklıkta benzeri görülmemiş bir gün içi artışa sebep oldu.

Wall Street çevrelerinin korku endeksi olarak da adlandırdığı VIX ABD piyasa öncesi işlemlerde kısa bir süre içerisinde 65 seviyesinin üzerine çıktı.

BIS ekonomistleri mevcut verileri değerlendirdiklerinde satış dalgası öncesi yendeki taşıma ticareti işlemlerinin tam boyutunu tespit edemedi. Ancak ekonomistler kabaca bir tahminde bulunuyor: Toplamda satış dalgası öncesi yen taşıma ticareti işlemlerinde 1 trilyon dolardan fazla para kullanılmış olabilir.

Söz konusu rakam Japon bankaları ve yabancı kredi sahiplerini içeren kredi akışlarının yanı sıra hedge fonlarının vadeli döviz kullanımına ilişkin BIS tahminlerine dayanıyor.

Bu rakam aynı zamanda yen para birimi vadeli işlemlerindeki açığa satış pozisyonlarını da içeriyor. Ancak bu pozisyonlar genel rakamın küçük bir dilimini temsil ediyor. Yine de BIS araştırması sofistike yatırımcıların yene karşı açığa satışlarda kullandığı türev işlemlerinin toplam kapsamını içermiyor.

BIS ekibi, profesyonel alanın dışında Japonya'nın perakende döviz tüccarları ordusunun da yeni yoğun bir şekilde açığa sattığını söyledi.

Aynı gün Bitcoin fiyatlarındaki düşüş perakende yatırımcıların yoğunluğunu ve yendeki pozisyonlarını kapatmak için diğer pozisyonlarını tasfiye etmek zorunda olabileceklerini gösteriyor.

BIS ekibi satışın ardındaki sebeplere bakıldığında piyasalardaki gelişmelerin oldukça iyi huylu göründüğüne dikkat çekti. Ekonomistler kaldıraçlı işlemlerin satış dalgasının genişlemesinde oynadığı role de işaret edildi.

Krizin ortaya çıkmasında iki önemli sebep bulunuyordu: Japonya Merkez Bankası 31 Temmuz’da faiz oranlarını yükseltirken beklenenden daha şahin bir açıklamada bulundu. Sadece birkaç gün sonra ise ABD Çalışma Bakanlığı tarafından yayınlanan istihdam verileri dünyanın en büyük ekonomisinin istihdam yaratma hızının yavaşladığını ve işsizliğin arttığını gösterdi.

S&P 500 Endeksi 5 Ağustos’ta %3 düşüş gösterdi. Bu oran endeksin Eylül 2022’den bu yana kaydettiği en sert günlük düşüştü. Japonya’nın Nikkei 225 Endeksi 20 Ekim 1987'den bu yana en kötü gününde %12'den fazla düştü. Söz konusu tarih aynı zamanda ‘Kara Pazartesi’ olarak da biliniyor.

Mark Spitznagel: Ağustos ayındaki borsa fiyaskosu açık bir kırmızı bayraktı

Ekonomiye güven ağustosta da geriledi

Nvidia için hayal kırıklığı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.