Dedolarizasyon politikası ters tepebilir

BORSAGUNDEM.NET - DIŞ HABERLER SERVİSİ

ABD Doları’nın değer kaybedeceği ve bunun başta BRICS ülkeleri olmak üzere izlenen ‘dolarsızlaştırma’ politikasından kaynaklanacağı düşüncesi uzun süredir dillendiriliyor. Ancak para birimi uzmanları, bu politikanın ters tepme ihtimalinin de olduğunun altını çiziyor.

Borsagundem.net’in derlediği bilgilere göre, CPM Group'un kurucusu ve uzun zamandır emtia analisti olan Jeffrey Christian ‘dolarsızlaştırma’nın, yeşil paradan uzaklaşmaya çalışan ülkeler için ters tepecek bir moda olduğunu söylüyor.

Göz korkutucu bir hayal

Insider’dan Jennifer Sor’un haberine göre, Christian, dolarsızlaştırmanın muhtemelen bir moda olduğunu ve dolardan küresel bir uzaklaşma sahnelemeye çalışan ülkelerin yakında bu hareketin ters tepeceğini görebileceklerini ifade ediyor.

Christian, Rusya, Çin ve Hindistan gibi ülkelerdeki dolarsızlaştırma hamlesinin ters tepebileceğini ve bu ülkelerin ekonomilerine zarar verebileceğini düşünüyor. Christian, devam eden harekete rağmen, doların finans piyasalarındaki yaygınlığı göz önüne alındığında, doların hakimiyetinin muhtemelen ortadan kalkmayacağını da ekliyor.

Christian, “Dolarsızlaştırmanın bazılarımızın hayali olduğunu düşünüyorum. Bu aynı zamanda çok uluslu bir para birimi rejimine geçme fikrine karşılık geliyor. Harika bir fikir ancak bunun gerçekleşmesinin lojistiği son derece göz korkutucu çünkü tüm hükümetler ve ülkeler para birimleriyle başa çıkma biçimlerini değiştirmek zorunda kalacak” diyor.

Sadece bir moda sözcük

Christian, Wall Street'te dolarizasyon karşıtı şüphecilerden oluşan bir grup arasında yer alıyor ve bu eğilimi sadece bir moda sözcük olarak bir kenara itiyor. Christian, dolarizasyon karşıtlığının bir ‘mit’, ‘saçma ve kötü bir şaka’ olduğunu söylüyor ve doların başka bir para birimiyle yer değiştirmesi konusundaki korkuları çok ciddiye almadığını ekliyor.

Bunun bir nedeninin de doları kullanmama konusunda ‘kararlı’ olan ülkelerin bir dizi ekonomik sonuçla karşı karşıya kalması olduğunu söyleyen Christian, özellikle üç sonuca işaret ediyor…

Ödeme sorunları

Öncelikle, dolarizasyondan vazgeçen ulusların ödeme sorunları açısından daha yüksek risk altında olduğunu söyleyen Christian, geçen yıl Rus petrolünü rupi ve dirhemle satın almakta ısrar eden Hindistan'ı işaret ediyor. Christian, bunun Hindistan'a giden en az yedi petrol gemisinin Rusya'ya geri dönmesine neden olduğunu söylüyor.

Ödeme anlaşmazlıkları, diğer para birimlerinin dolar kadar likit olmamasından kaynaklanıyor, çünkü dolar küresel piyasalarda çok yaygın olarak kullanılıyor ve merkez bankaları tarafından tutuluyor.

Uluslararası Ödemeler Bankası'na göre (Bank of International Settlements) dolar, Nisan 2022 itibarıyla tüm günlük döviz işlemlerinin yüzde 88'inde kullanıldı ve Uluslararası Para Fonu verilerine göre tüm döviz rezervlerinin yüzde 54'ünü oluşturuyordu.

Christian, Çin Yuanı gibi diğer para birimlerinin de sıkı sermaye kontrollerine tabi olduğunu, bunun da onları daha az likit ve dolayısıyla dolardan daha az çekici hale getirdiğini söylüyor.

Ayrıca, yüksek enflasyona yol açmadan bir para biriminin likiditesini hızla artırmanın da zor olduğunu belirten Christian, “Yuan'da ticaret yapmaktan, rezerv, servet ve banka hesabı tutmaktan çekinen çok sayıda insan var çünkü bu tamamen serbest hareket eden bir para birimi değil. Bu yüzden bunun sınırları oluyor” diye ekliyor.

Sınırlı ticaret

Christian, “İkincisi, doları aşamalı olarak kaldırmaya çalışan ülkeler kendi ithalat ve ihracatlarını engelliyor olabilir. Bunun nedeni doların dünyada en çok işlem gören para birimi olması ve bu para birimini kullanmamanın bir ülkenin ticaret ortaklarının kapsamını sınırlayabilmesi ve bunun da ekonomik büyümeyi etkilemesi” diyor.

Christian şöyle devam ediyor: “Rusya buna iyi bir örnek. Ülke, 2022'de Batı yaptırımlarına maruz kaldıktan sonra doları kınadı. Ancak dolardan vazgeçmenin Rusya’yı uluslararası piyasalardan daha fazla izole ettiğini ve bunun da ekonomisini daha da zayıflatabileceği görülüyor.”

Kötü yatırım

Üçüncüsü, merkez bankalarının, dolar üstün bir değer deposu olduğundan, diğer para birimlerini tutarak ‘kötü bir yatırım’ yapma riski taşıdığını söyleyen Christian “ABD Doları’nı yabancı para birimleri sepetine göre ağırlıklandıran ABD Dolar Endeksi’ne göre, dolar 2011'deki dip noktasından bu yana yaklaşık yüzde 40 oranında değer kazandı. Bu arada, yuan gibi para birimleri son on yılda dolara karşı değer kaybetti” diyor.

Christian, merkez bankalarının dolar rezervlerini azaltmayı seçmesi hakkında ise, "Dolar son 20 yıldır çok güçlü. Bu strateji, söz konusu merkez bankalarının kötü yatırım yaptığından başka bir şeyi göstermez” diyor.

Christian ayrıca, ABD ile jeopolitik gerginliklerin ekonomik politikalara yansıdığı Rusya gibi istisnalar hariç, dünyada ‘çok fazla' ülkenin geniş çapta dolarsızlaşma yapacağını düşünmüyor.

Christian, dolar finans piyasalarında çok yaygın olarak kullanıldığından, doların yerinden edilmesinin eğer gerçekleşirse onlarca yıl alacağını tahmin ediyor. Bu, doların güvenli liman özelliği nedeniyle iktidarının devrilmesinin uzun zaman alacağını söyleyen diğer para birimi uzmanlarının görüşüne benziyor.

Christian, “Daha az dolara bağımlı bir uluslararası para birimi rejimine doğru ilerlemenin önünde çok büyük engeller var. İmkansız değil ancak ya uygulanması onlarca yıl alacak ya da benim gerçekleşeceğini göremediğim çok büyük bir küresel ekonomik ve finansal çöküşün sonunda olacak” şeklinde konuşuyor.

ABD dedolarizasyon hareketini durdurmak için ne yapabilir?

Faiz artırımları dedolarizasyonu hızlandırdı mı?

Rusya-Çin işlemlerinde 'dedolarizasyon' yükselişte

JPMorgan'dan dedolarizasyon uyarısı

‘Dedolarizasyon’ amacına ulaşabilecek mi?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.