Fed 1970’lerdeki hatasına düşüyor

BORSAGUNDEM.NET - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Finans tarihçisi Mark Higgins’e göre Fed, 70'lerde on yıllık yavaş büyüme ve yüksek enflasyona neden olan aynı hatayı tekrarlıyor.

Borsagundem.net’in derlediği bilgilere göre, yatırımcılar, Fed'in 50 baz puanlık faiz indirimine ve geçen Cuma günü beklentileri aşan iş raporuna seviniyor. Ancak, Index Fund Advisors'da finans tarihçisi ve kıdemli yatırım danışmanı olan Mark Higgins, kutlanacak pek bir şey görmüyor.

Fed hata yapıyor

Insider’dan Christine Ji’nin haberine göre, Higgins, Fed'in faiz oranlarını hiç düşürmesinin, hele ki 50 baz puan düşürmesinin büyük bir hata olduğunu düşünüyor ve “Ekonomi henüz enflasyonu yenemedi ve faiz oranlarını düşürmek enflasyonu daha da kötüleştirecek” diyor. Higgins, “Fed hata yapıyor çünkü enflasyonun yeniden alevlenmesi riski ve bunun sonuçları, çok uzun süre sıkı kalması durumunda olduğundan çok daha yüksek” diye ekliyor.

Higgins'e göre, enflasyonist baskıların devam ettiğine dair bir uyarı işareti, beklentileri aşan ve iş gücü piyasasının başlangıçta piyasanın düşündüğü kadar soğumayabileceğini gösteren Eylül ayı istihdam raporu ve ardından gelen yükselen ücretler. Higgins, “Saatlik ücretler bir önceki yıla göre yüzde 4 oranında arttı ve bu ilk başta olumlu bir gelişme gibi görünse de aslında kontrolden çıkan ücret enflasyonuna işaret ediyor olabilir” diyor.

Enflasyonist baskıyı körüklüyor

Higgins, “Fed’in yumuşak inişe dair agresif sinyali de enflasyonist” diyor. Faiz indirimi vaadi tüketici güvenini artırıyor ve harcamaları körüklüyor. Higgins'e göre, daha düşük faiz oranları evlere olan talebi artırıyor ve insanlar ipoteklerine daha az ödeme yaptıkları için bu başka yerlerde de daha fazla harcama yapacakları anlamına geliyor.

“Ne yazık ki, enflasyonun bastırılması çok zordur. Fed enflasyonu söndürmek konusunda ciddiyse, sıkı sıkılaştırma politikaları uygulaması gerekir” diyen Higgins'e göre, Fed'in niceliksel sıkılaştırma ile aşırı düzeltme yapması, tam tersinin olmasından daha iyi.

Higgins, enflasyon hakkında, “Çok erken bırakırsanız, tekrar yükselir ve bu yüzden diğer yönde çok ileri gitmeniz gerekir. Yutulması zor bir hap ancak bu eylem tarzı genellikle ekonomik bir gerilemeye yol açar” diyor ve ekliyor: “Enflasyonu kesin bir şekilde söndürmezseniz, ki bu genellikle bir resesyon gerektirir, daha yüksek bir hızla daha yüksek bir seviyeye tekrar yükselecektir.”

Tarih tekerrür ediyor

Higgins'e göre benzer senaryolar daha önce iki kez yaşandı. Biri 1920'lerde, diğeri 1960'ların sonlarında.

1920'lerde ekonomi I. Dünya Savaşı'ndan ve bir grip salgınından çıkıyordu. Salgından kaynaklanan birikmiş talep ve barış zamanı ekonomisine geri dönüş enflasyonu artırdı ve Fed enflasyonu ancak faiz oranlarını agresif bir şekilde artırıp durgunluğa neden olduktan sonra kontrol altına alabildi.

1960'larda ise aşırı para arzı büyümesi, yükselen açıklar ve dış arz şokları nedeniyle enflasyon tekrar yükselmeye başladı. Bu sefer Fed enflasyonu dizginlemek yerine işsizliği düşürmekle daha fazla ilgileniyordu ve sıkı bir şekilde sıkılaştırmaya gitmedi; bu da 1965-1982 yıllarındaki ‘Büyük Enflasyon’ olarak bilinen duruma yol açtı. 1970'ler yavaş ekonomik büyüme, artan fiyatlar ve artan işsizlikle boğuşuyordu. Tedarik zinciri sorunları enerji sektöründeki fiyatların daha da artmasına katkıda bulundu. Bu stagflasyon dönemi ancak Paul Volcker faiz oranlarını yüzde 20'ye çıkararak sıkı bir faiz artırımı kampanyası başlattığında sona erdi.

Şimdi ile o zamanlar arasında ise rahatsız edici benzerlikler bulunuyor. Hem 1920'lerde hem de 1960'larda ücretler yaşam maliyetine ayak uyduramadı ve bu da grevlerde artışa neden oldu. Tedarik zinciri sorunları da ekonomik gerilemeyi artırdı. Higgins, yakın zamanda gerçekleşen liman işçileri grevinin kötüleşen ücret enflasyonunun olası bir göstergesi olduğunu söylüyor.

Enflasyonla mücadele

Higgins, Fed'in 1960'larda yaptığı hataları tekrarlayacağından ve faiz oranlarını çok hızlı düşürüp enflasyonun tekrar yükselmesine neden olacağından şüpheleniyor.

Ve eğer tarih haklı çıkarsa, o zaman kontrolden çıkan enflasyonu düzeltmenin tek yolu, resesyona yol açsa bile faiz oranlarını yüksek tutarak daha sıkı para politikasına odaklanmak olmak zorunda. Higgins, bundan sonra faiz oranlarında daha yavaş bir düşüş veya hatta faiz oranlarında artış beklenmesi gerektiğini söylüyor.

Higgins, “Bence en olası sonuç enflasyonun yeniden alevlenmesi. Fed’in yavaşlaması gerekecek ve bence rotayı tersine çevirmeleri gereken olası bir senaryo masada duruyor” diyor.

Higgins'in bakış açısına göre, artan enflasyonla başa çıkamamak Fed'in güvenilirliğini zedeleyebilir ve piyasaları ileriye dönük yönlendirme yeteneğini engelleyebilir. Higgins, Eylül ayı istihdam raporunda sergilenen kalıpların devam edip etmediğini görmek için ücret enflasyonunu ve TÜFE okumalarını yakından takip ediyor. Higgins, “Bir ay bir kesinlik anlatmıyor ancak bu endişe verici bir istihdam raporu” şeklinde konuşuyor.

FED yönetimi hazırlıksız mı yakalandı?

Fed üyesi Bostic: İsşizlik tam istihdam seviyelerinde

Fed faiz indiriminden geri dönüş yapacak mı

Faiz indirimleri borsalar için felaket senaryosu mu?

Powell: Faiz indirimleri konusunda acele etmeyeceğiz

Faiz indirimleri hangi hisse senetlerine yarayacak?

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.