Flaş!.. SPK Başkanı görevden alındı

Türkiye Sermaye Piyasaları yeni kanunun Meclis'te yasalaşamasını beklerken şok oldu. Sermaye piyasalarında bu akşam saatlerinde deprem etkisi yapan ve kimsenin beklemediği bir şekilde Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından verilen bir önerge ile SPK Başkanı Vedat Akgiray ve 6 kurul üyesi görevinden alındı. 
Dün akşam geç saatlerde hem Meclis hem de İstanbul'da sermaye piyasalarının önde gelen isimleri hareketli dakikalar yaşadı. Yeni Sermaye Piyasası Kanunu'nun son maddeleri Meclis'te görüşülür ve herkes bu tasarının artık yasalaşmasını beklerken Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın verdiği bir önergeyle SPK'nın tüm üst düzey kadrosunun değişiminin de yolu açıldı. Mevcut Başkan Vedat Akgiray ve 6 kurul üyesi Kurul Başkanlık müşaviri olarak atandı ve aktif görevden alındı. 7 kişi görev sürelerini tamamlayana kadar mali ve sosyal haklarını alarak Kurul Başkanlık Müşaviri olarak görev yapacaklar. Önergeye göre kanunun yayınlanmasının ardından SPK'ya yeni bir başkan ve üst yönetim ekibi atanacak. Daha önce Rekabet Kurumu ve Kamu İhale Kurumu'nda da aynı yöntem benimsenmişti. Bu önergenin kabulünün ardından Meclis'te Sermaye Piyasası Kanun Tasarısı'nın son maddeleride geçerek yasalaştı.
Hükümet 2011 yılı Kasım ayında yaptığı bir gece yarısı önergesiyle de İMKB Başkan ve Üyelerini görevden alan bir yasa değişikliği yapmış ve 31 Aralık 2011 tarihi itibariyle mevcut yönetimin görev süresini sona erdirmişti.
AKGİRAY CHP’LİLERLE TARTIŞMIŞTI
Sermaye Piyasası Kanun Tasarısı’nın Meclis Plan Bütçe Komisyonu görüşmelerinde CHP ile Sermaye Piyasası Kurumu (SPK) Başkanı Vedat Akgiray arasında “uslüp” tartışması yaşanmıştı.
Alt Komisyon görüşmelerinde SPK Başkanı Vedat Akgiray’ın maddelerle ilgili görüş belirten ve soru soran CHP milletvekillerine “Bu kanun bir an önce yasalaşmalı” demesi komisyondaki milletvekillerini sinirlendirmişti. CHP İstanbul Milletvekili Aydın Ayaydın’ın Alt Komisyon toplantısında Akgiray’a “Bakandan yetki aldığına dair belge var mı?” diye sormasının üzerine SPK Başkanı’nın “yok” yanıtı gelmiş ve CHP alt komisyonu terk etmişti. Alt komisyon çalışmaları Ak Parti ve MHP’li üyelerin katkılarıyla tamamlanmıştı.
YENİ KANUNUN DETAYLARI
Sermaye piyasasının, ''güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin ve gelişmesinin sağlanması, yatırımcıların haklarının korunması için sermaye piyasasının düzenlenmesini, denetlenmesini'' amaçlayan Sermaye Piyasası Kanunu Tasarısı, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaştı.
Kanuna göre, sermaye piyasası araçlarının halka arz edilebilmesi veya borsada işlem görebilmesi için izahname hazırlanacak. Bu izahname Sermaye Piyasası Kurulu'nca (SPK) onaylanacak. İzahname, ihraççıya ve ihraç edilen sermaye piyasası araçlarına ilişkin bilgiler ile bir özet bölümü de içermek üzere bir veya birden fazla belge şeklinde düzenlenebilecek.
SPK; izahnamede bulunması gereken asgari bilgilere, garantöre ve garantinin niteliğine, izahnameyi oluşturan belgelere, izahnamenin şekline, kamuya duyurulmasına, yayımlanmasına, ilan ve reklamlara, izahnamede önceden yayımlanmış bilgilere atıfta bulunulmasına, satış şartlarına, onaylanan izahnamede değişiklik yapılmasına ve izahname hazırlama ve yayımlanmasından kısmen veya tamamen muafiyete ilişkin usul ve esasları belirleyecek.
Bir teşebbüse finansal kaynak sağlamak üzere genel bir çağrıda bulunarak yapılmak istenen yatırım sözleşmesi ve bu yatırım sözleşmesi yoluyla para toplanması için hazırlanması zorunlu izahnameye ilişkin usul ve esaslarla istisnalar, kurulun teklifi üzerine Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek.
İzahname, onaylandıktan sonra kurulca belirlenecek esaslar çerçevesinde yayımlanacak, ayrıca Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan edilmeyecek. Ancak izahnamenin nerede yayımlandığı gazetede ilan edilecek.
İzahnameyle kamuya açıklanan bilgilerde, satışa başlamadan önce veya satış süresi içerisinde yatırımcıların yatırım kararını etkileyebilecek değişiklik veya yeni hususların ortaya çıkması halinde durum ihraççı veya halka arz eden tarafından Kurula bildirilecek.
İzahnamede yer alan yanlış, yanıltıcı ve eksik bilgilerden kaynaklanan zararlardan ihraççılar sorumlu olacak.
Halka arz edilme
İhraç olunan payların bedelleri tamamen ve nakden ödenecek. Kurul, satış süresi içinde satılamayan payların tamamının satın alınacağının ve bedellerinin ödeneceğinin ortaklığa karşı taahhüt edilmesini isteyebilecek. SPK, birleşme, bölünme, hisse değişimi ve benzeri şirket yapılandırmalarında yapılacak sermaye artırımları gibi pay bedellerinin nakden ödenmesinin zorunlu olmadığı durumları belirleyebilecek.
İhraççı, kamuya açıklanacak veya gerektiğinde kurulca istenecek finansal tablo ve raporları, şekil, içerik bakımından Türkiye Muhasebe Standartları çerçevesinde kurulca belirlenen standartlara uygun olarak ibraz edecek.
Sermaye piyasası araçlarının değerini, fiyatını veya yatırımcıların yatırım kararlarını etkileyebilecek nitelikteki bilgi, olay ve gelişmeler, ihraççılarca veya ilgili taraflarca kamuya açıklanacak.
Payları borsada işlem görmeyen anonim ortaklıklar, halka açık ortaklık statüsüne kavuştuktan sonra en geç 2 yıl içinde paylarının işlem görmesi için borsaya başvuracak. SPK, aksi durumda, bu payların borsada işlem görmesi veya ortaklığın halka açık ortaklık statüsünden çıkarılması için ortaklığın talebini aramaksızın gerekli kararları alacak.
Kayıtlı sermaye sistemini
Kurul, kurumsal yönetim ilkelerine kısmen veya tamamen uymalarını zorunlu tutmaya, getirilen uyum zorunluluğuna aykırı işlemlerin hukuka aykırılığının tespiti veya iptali için her türlü teminattan muaf olarak ihtiyati tedbir istemeye, dava açmaya, açılan davada uyum zorunluluğunun yerine getirilmesi sonucunu doğuracak şekilde karar alınmasını istemeye yetkili olacak.
Halka açık ortaklıklar ile paylarını halka arz etmek üzere kurula başvuran ortaklıklar, kuruldan izin almak şartıyla kayıtlı sermaye sistemini kabul edebilecek. Daha önce Türk Ticaret Kanunu'nca (TTK) bu sisteme geçen ortaklıklar için ayrıca kurul izni aranmayacak.
Kayıtlı sermaye sisteminde yönetim kurulu, TTK'nın esas sermayenin artırılmasına ilişkin hükümlerine bağlı kalmaksızın esas sözleşmelerinde tespit edilen kayıtlı sermaye tavanına kadar sermayelerini artırmaya yetkili olacak. Bu yetki genel kurul tarafından en çok 5 yıl süreyle verilebilecek.
Yönetim kurulunun, imtiyazlı veya nominal değerinin üzerinde veya altında pay çıkarılması, pay sahiplerinin yeni pay alma haklarının sınırlandırılması konularında veya imtiyazlı pay sahiplerinin haklarını kısıtlayıcı nitelikte karar alabilmesi için esas sözleşmeyle yetkili kılınması şartı aranacak. Yeni pay alma hakkını kısıtlama yetkisi, pay sahipleri arasında eşitsizliğe yol açacak şekilde kullanılamayacak.
Yönetim kurulunun, bu çerçevede aldığı kararlar aleyhine, kararın ilanından itibaren 30 gün içinde iptal davası açılabilinecek.
Kar payı ve bedelsiz pay dağıtımı
Halka açık ortaklıklar, karlarını genel kurullar tarafından belirlenecek kar dağıtım politikaları çerçevesinde ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak dağıtacak.
Kanunen ayrılması gereken yedek akçeler ve esas sözleşmede pay sahipleri için belirlenen kar payı ayrılmadıkça başka yedek akçe ayrılmasına, ertesi yıla kar aktarılmasına ve intifa senedi sahiplerine, yönetim kurulu üyelerine ve ortaklık çalışanlarına kardan pay dağıtılmasına karar verilmeyecek. Belirlenen kar payı ödenmedikçe bu kişilere kardan pay dağıtılamayacak.
Halka açık ortaklıklarda kar payı, dağıtım tarihi itibarıyla mevcut payların tümüne, bunların ihraç ve iktisap tarihleri dikkate alınmaksızın eşit olarak dağıtılacak.
Halka açık ortaklıklar ve kolektif yatırım kuruluşları ile bunların iştirak ve bağlı ortaklıkları; ilişkide bulundukları kişilerle emsallerine uygunluk, piyasa teamülleri, ticari hayatın basiret ve dürüstlük ilkelerine aykırı olarak farklı fiyat, ücret, bedel veya şartlar içeren anlaşmalar veya ticari uygulamalar yapamayacak.
Kazanç aktarımının tespiti halinde halka açık ortaklıklar, kolektif yatırım kuruluşları ile bunların iştirak ve bağlı ortaklıkları, kendilerine kazanç aktarımı yapılan taraflardan, aktarılan tutarın kanuni faiziyle mal varlığı veya kar azaltılan ortaklığa veya kolektif yatırım kuruluşuna iadesini talep edecek.
Halka açık ortaklıklar, kendi paylarını, SPK tarafından belirlenen şartlar çerçevesinde satın alabilecek ve rehin olarak kabul edebilecek.
İstatistik üretimi tek bir merkezden kontrol edilecek
Anonim şirket olarak kurulan borsaların yönetim organları, SPK'nın çıkaracağı yönetmelikle değil, Türk Ticaret Kanunu'na uygun olarak esas sözleşmeleriyle belirlenecek.
Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği ve Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği'nin her türlü işlem ve hesaplarının denetimine ilişkin usul ve esaslar SPK tarafından belirlenecek. Buna göre, söz konusu birlikler, kurul tarafından her yıl denetlenecek. İlgili bakan, SPK'dan, gerekli tedbirlerin alınmasını isteyebilecek ve bu birliklerin her türlü işlem ve hesaplarını denetlemeye yetkili olacak.
Kanunla, ''Türkiye Değerleme Uzmanları Birliği, gayrimenkul değerleri konusunda bölgesel ve ülke genelinde istatistikler oluşturur ve yayımlar'' ifadesi ilgili kanundan çıkarılıyor. Böylece, istatistik üretiminin tek bir merkezden koordinasyonu sağlanacak, istatistik üretiminde ve yayınlanmasında çok başlılığın önüne geçilecek.
Anonim şirket olarak kurulan merkezi takas kuruluşları ile anonim şirket olarak kurulan merkezi saklama kuruluşlarının yönetim organları ve teşkilat yapısı, Türk Ticaret Kanunu'na uygun olarak esas sözleşmeleri ve yetkili organlarınca belirlenecek.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.