Hisse senetleri hiç bu kadar pahalı olmamıştı

BORSAGUNDEM.NET - DIŞ HABERLER SERVİSİ

Uzmanlar, S&P 500’ün hiç bu kadar pahalı olmadığını, 1929 yılı seviyelerinin bile aşıldığını söylüyor.

Borsagundem.net’in derlediği bilgilere göre, ABD borsası, temel unsurlarına göre 1929'daki zirveden daha pahalı durumda ve III. Dünya Savaşı’nın eşiğinde olduğumuzu kanıtladığı düşünülen birçok argümanın ötesinde borsalar da 1929 yılını çağrıştırıyor.

Fiyat/kazanç oranı rekor seviyede

MarkeWatch’tan Brett Arends’in haberine göre, sorun sadece Orta Doğu'daki korkunç durum değil. ABD ekonomisi yavaşlıyor, Fed faiz oranlarını düşürdü ve yakın gelecekte önemli bir başkanlık seçimi var. Ve dünyanın ikinci büyük ekonomisi olan Çin tökezliyor.

Ancak ABD’de hemen herkesin 401(k), IRA ve diğer emeklilik hesaplarının temel taşı olan S&P 500 Endeksi, şu anda tarihin neredeyse her döneminde olduğundan daha yüksek bir ortalama kazanç çarpanına satılıyor.

Nobel Ödülü sahibi ve Yale finans profesörü Robert Shiller'in adını taşıyan döngüsel olarak ayarlanmış 'Shiller fiyat-kazanç oranı' şu anda 35 seviyesinde seyrediyor. Bu oran, hisse senedi fiyatlarını enflasyona göre ayarlanmış son on yılın ortalama şirket kazançlarıyla karşılaştırıyor. Shiller, gelecekteki yatırım getirilerinin güçlü bir tahmincisi olduğunu gösterdiği için ekonomi dalında Nobel Ödülü'ne layık görülmüştü.

Cari oran, 1929'daki zirveden (33 seviyesindeydi) ve 1960'ların sonundaki zirveden (22 seviyesindeydi) daha yüksek. Her ikisi de yatırımcılar için korkunç zamanlar olduğunu kanıtlayan dönemler olarak biliniyor. Aslında, bu ölçüte göre, S&P 500 bu yazdan önce sadece iki kez daha pahalı oldu: 1998'den 2001'e kadar olan tarihin en büyük balonu sırasında ve 2021-22'deki Kovid sonrası çılgınlık sırasında. Her ikisi de yatırımcı olmak için kötü zamanlardı.

Fiyatlar bulutların üzerinde

Warren Buffett, en sevdiği ölçütün tüm ABD hisselerinin piyasa değerini ABD'nin yıllık gayri safi yurtiçi hasılasıyla karşılaştırmak olduğunu söylemesiyle biliniyor. Ve bu ölçüte göre şu anda bulutların üzerinde olunduğu görülüyor. Hisseler şu anda ABD GSYİH'sinin yüzde 190'ı değerinde. Bu, 1970'lerden bu yana gelen ortalamanın yaklaşık iki katı.

Başka bir Nobel ödüllü ekonomist James Tobin tarafından ortaya atılan ve ABD hisselerinin piyasa değerini tüm bu şirketlerin varlıklarını sıfırdan yeniden inşa etmenin varsayılan maliyetiyle karşılaştıran ve ‘Tobin's Q’ olarak bilinen ölçü dikkate alındığında, hisse senetlerinin tüm zamanların rekor seviyelerinde ve tarihi ortalamasının yaklaşık iki katı seviyede değerli olduğu görülüyor.

Wall Street boğalarının bu duruma her zamanki cevabı, “Ayılar bunu yıllardır söylüyor ve yanıldılar ve büyük kazançları kaçırdılar” şeklinde oluyor. Kesinlikle haklılar da ancak argümanları risk taşıyor. Bir yandan, borsa ne kadar yükselirse, son tarihsel getirileri de o kadar büyük oluyor. Öte yandan, tanımı gereği, ne kadar yükselirse, gelecekteki getirileri de o kadar düşük oluyor. Bu argüman ayrıca riskleri ve potansiyel getirileri de göz ardı ediyor.

Hisse senetleri yatırım yapılabilir seviyede değil

Sıradan yatırımcılar için sorun, S&P 500'ün kesinlikle çökeceği veya çakılacağı ya da hatta gelecek 5 veya 10 yıl içinde mutlaka korkunç getiriler üreteceği değil. Yatırımcılar için piyasada yarış her zaman hızlı olanın veya savaş her zaman güçlü olanın lehine olmasa da ‘akıllı paranın bahis oynama şekli bu’ olduğu için alım satım açısından bu veriler oldukça önemli. Dolayısıyla asıl soru şu: Bu varlık sınıfına, yani, hisse senetlerine bu oranlarla ne kadar bahis oynamak istersiniz?

Mali planlamacı Mark Cecchini, durumu yakın zamanda attığı bir tweet'te oldukça iyi özetliyor: “Şu anda güncellik önyargısı o kadar güçlü ki, kimse S&P’nin kayıp on yıllarını düşünmüyor. 2000’den 2010'a kadar, S&P'nin yıllık getirisi eksi yüzde 0,97 idi. Şahsen, hedeflerime ulaşma olasılığımı 7 şirketin hakim olduğu bir varlık sınıfına yatırmaya istekli değilim.”

Yakından bakıldığında Cecchini’nin pek de haksız olmadığı görülüyor. Apple, Amazon, Microsoft, Nvidia, Alphabet, Meta ve Buffett'ın Berkshire Hathaway’inden oluşan bu yedi şirket, değer olarak tüm S&P 500'ün yaklaşık üçte birini ve daha da çılgıncası, dünyadaki tüm listelenen hisse senetlerinin yaklaşık altıda birini oluşturuyor.

Beklentiler rekor seviyede yüksek

Bu seviyelerde, S&P 500, risklerin normalden daha yüksek göründüğü bir zamanda risk için çok az marj fiyatlamış gibi görünüyor. Bu da gelecek on yılda buradan harika getiriler üretme şansının mantıksal olarak olduğundan daha düşük olması gerektiğini gösteriyor.

Ve muhtemelen gerçekte de çoğu yatırımcının düşündüğünden daha düşükler. Vanguard yakın zamanda ABD'li yatırımcıların beklentilerinin, 2017'de anket yapmaya başladığından bu yana en yüksek seviyelerde olduğunu bildiriyor ve beklentiler, Vanguard'ın kendi tahminlerinden bile daha yüksek seyrediyor.

60/40 portföyü kaybettiriyor

GMO'da varlık tahsisi başkanı olan Ben Inker, yeni bir araştırma makalesinde ABD'li yatırımcılar için ‘kayıp on yıllar’ın yani hiçbir şey kazanmadığınız yaklaşık 10 yıllık uzun dönemlerin, düşünülenden daha yaygın olduğu konusunda uyarıyor. Inker yalnızca borsa hakkında değil, aynı zamanda S&P 500'de yüzde 60 ve ABD tahvil piyasasında yüzde 40'tan oluşan sözde ‘dengeli 60/40 portföyü’ için de bunun doğru olduğunu söylüyor. Inker, 1900'den beri ‘her biri ortalama 11 yıl süren, 60/40 portföyündeki bir yatırımcının enflasyona göre ya zarar edeceği ya da daha da kötüsü gerçek anlamda para kaybedeceği altı dönem olduğunu’ yazıyor.

Herkesin kendi düşüncesi kendisi için elbette doğrudur. S&P 500'ün patladığı yıllar ve bu yılki tahvillerdeki yükselişle cesaretlenen birçok yatırımcı uyarıları görmezden gelip sadece 60/40'a sadık kalabilir. Genellikle hedge fonları ve özel sermaye gibi kurumlar ise inançlarını ‘alternatiflere’ bağlayacaklardır.

Leuthold Group'tan Doug Ramsey, 1970'lerin başından beri 60/40 kadar iyi performans gösteren ancak on yıl kaybı olmayan bir portföy modelliyor. Portföy, ABD küçük sermayeli şirketleri, gelişmiş uluslararası hisse senetlerini, altın, emtialar, REIT’ler ve ayrıca S&P 500 Endeksi ve 10 yıllık ABD Hazine tahvillerini içeriyor.

Bu portföy içinde en makul seçeneklerin S&P 500 çılgınlığını kaçırmış gibi görünen ABD ve uluslararası küçük sermayeli şirket hisseleri; piyasanın geri kalanından farklı bir ritimde ilerleyen emtia hisseleri ve enflasyondan korunan Hazine tahvilleri olduğu görülüyor. Bu noktada her yatırımcının elbette kendi tercihini yapması gerekiyor ancak alım yapılan yatırım aracının çok pahalı olmaması gerekliliği de makul bir mantık içeriyor gibi görünüyor.

Wall Street borsalarında rotayı ne belirleyecek?

Borsada düzeltme ne kadar derinleşebilir?

Bank of America: Borsada fırsatlar 3 sektörde yoğunlaşıyor

Yaz aylarında borsadan kaçanlar şimdi ne yapmalı?

Ekim ayı borsada zorlu geçecek

Borsa yatırımcıları haber akışına hiç olmadığı kadar duyarlı

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.