MB doları aşağı çekmeye çalışıyor

Merkez Bankası, “Banka Ekonomistleri”ni toplantıya çağırdı. Banka ekonomistlerine verilen mesaja göre, bankalar TL yükümlülükleri üzerinden Merkez Bankası’na devrettikleri zorunlu karşılıklardaki TL birikimlerini, döviz ile değiştirebilecekler.
Önce neyin ne olduğunu, sonra da mesaja konu olan kararın neden alındığını, ne sonuç vereceğini anlatayım.
- Bankalar faiz ödeyerek topladıkları her 100 TL mevduatın bir bölümünü (vadesiz ve 1 aya kadar vadeli mevduatta 16 TL’sini, daha uzun vadeli mevduatta daha az kısmını) Merkez Bankası’na faizsiz olarak yatırmak zorunda. (1) Faiz ödeyerek topladıkları paranın önemli kısmını faizsiz olarak Merkez Bankası’na yatırınca maliyetleri artıyor. (2) Topladıkları kaynağın önemli bölümünü zorunlu olarak Merkez Bankası’na devrettiklerinden kullanabilecekleri kaynakları azalıyor.
- Merkez Bankası’nın, TL mevduat ile ilgili olarak Merkez Bankası’na yatırılan zorunlu karşılıkların TL yerine döviz olarak Merkez Bankası’na yatırılabilmesine (eskilerin değiştirilebilmesine) imkân verecek bir düzenleme hazırlığı içinde olduğu anlaşılıyor.
- Bu ne demektir? Merkez Bankası isteyen bankalara TL verecek. Buna karşılık bankalardan aynı değerde döviz alarak, faizsiz olarak zorunlu karşılık hesabında tutacak.
- Bankaların yararı ne? Yüzde 10-11 maliyeti olan zorunlu karşılıklarda tutulan kaynaklarını, yüzde 1-3 maliyeti olan döviz ile değiştirecekler. Kullanılabilir TL kaynakları artacak. Merkez Bankası’nın yararı ne? Bankalardan döviz toplayacak. Bankaların döviz rezervlerindeki birikim Merkez Bankası’nın döviz rezervini artırmış olacak.
MB ortalığı toparlayacak
Neyin ne olduğunu anlattım. Şimdi gelelim, Merkez Bankası’nın bu kararının perde arkasına.
Uğur Gürses, Radikal’deki köşesinde kararın perde arkasını güzel bir şekilde anlattı. Uğur Gürses anlatımına dayalı olarak özet bilgi vereyim.
* Merkez Bankası, cari açık sorunu nedeniyle paniğe kapıldı. Ucuz ithalatı frenlemek, ihracatçıya rekabet gücü kazandırmak için döviz kuru artışını söylemlerle ve eylemlerle destekledi. Fakat sonunda döviz kuru artışı kontrolden çıktı.
* Merkez Bankası’nın “gerçekçi/rekabetçi” döviz kuru hedefi, dolar fiyatını 1.59-1.69 TL bandına oturtmak.
* Özetle 2011 yılı “enflasyon hedefi”, ucuz ithalatı önlemek ve Türk ihracatçısının rekabet gücünü artırmak arayışında “kur politikası”nın altında ezildi.
* Şimdi Merkez Bankası değişik uygulamalar ile ortalığı derleyip toparlamaya çalışıyor.
Merkez Bankası’nın bu çabalarının neticesi ne olacak? Olumsuz tablo, hem döviz kurunun, hem enflasyonun kontrolden çıkması, ikisinin birden yükselmesidir. Olumlu tablo, enflasyon hedefinden biraz şaşma pahasına, dolar fiyatını “159-169 TL bandına” oturtmaktır. 
Güngör Uras/Milliyet

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.