Müdahale sonrası dolarda ne oldu?

Dolar/TL ve sepet bazında TL'nin bu sabah saatlerinde sert yükselişlerle tarihi rekor seviyelere ulaşması, Merkez Bankası'nın iki yıl aradan sonra ilk defa döviz satarak piyasaya doğrudan müdahalesini getirdi.

TCMB yaptığı yazılı açıklamada döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edildiği teyit etti.

Bankacılar, sabah saatlerinde başlayan müdahalenin saat 13:00'dan sonra yapılmadığını, piyasaya doğrudan satılan döviz tutarının ise 2 milyar dolara ulaşmış olabileceğini belirtiyorlar.

TCMB en son 2011 yılının son işlem günü ve 2012'nin ilk günlerinde kura doğrudan müdahale etmiş toplam dört iş gününde doğrudan yaklaşık 3 milyar dolarlık satış gerçekleştirmişti.

TCMB müdahalenin ilk günü olan 30 Aralık 2011'de 1.865 milyar dolarlık satış gerçekleştirerek bir günde müdahaleler ile bugüne kadar yapılan en yüksek döviz satımını bu tarihte gerçekleştirmişti. TCMB'nin 30 Aralık 2011 müdahalesi öncesi o dönemki tarihi zirve olan 1.92 seviyesinde işlem gören dolar/TL bir aylık sürede 1.75 seviyesinin altına inmişti.

Dolar/TL 2.26'ya kadar indi

TCMB'nin bugünkü müdahalesi öncesi 2.2975 ile tarihi zirvesini test eden dolar/TL, 2.26'ya yaklaştı ancak bankacılar TCBM'nin "kararlı müdahalesine" karşın kurun bu seviyenin altına inemediğini söylediler. Bu verilere göre TL doğrudan döviz müdahalesi ile bugün yüzde 1.5'in üzerinde değer kazanırken, diğer gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en çok değer kazanan para birimi oldu. Müdahalenin tamamlanması ya da ara verilmiş olması ile dolar/TL yeniden 2.27'nin üzerine çıktı.

Standard Bank gelişmekte olan piyasalar araştırma bölümü müdürü Timothy Ash, TCMB'nin mevcut politikalarının tam anlamıyla işlemediğini belirterek, "TCMB daha bilinen ve denenmiş olan metodlara geri dönüyor. TCMB düzenli döviz satım ihalelerden kur 2.30'lu seviyelere doğru gittikçe doğrudan müdahale yöntemine dönüyor. Bu kurdaki değer kaybının hızını yavaşlatabilir ancak trendi değiştirebileceğini düşünmüyorum" dedi.

Sepet bazında TL ise müdahale öncesi gördüğü tarihi zirve olan 2.7151'den 2.67'in altına kadar indi. Bir döviz işlemcisi, "Merkez Bankası oldukça kararlı şekilde müdahaleye aralıklarla devam  ediyor, 2.2615 seviyesinden bile satış yaptı" dedi.

Rezervler ve sıkılaştırma

TCMB'nin müdahalesi ile piyasada yakından takıp edilen bir başka konu ise Merkez Bankası'nın rezervleri ve önümüzdeki dönemde uygulayacağı sıkılaştırma adımları olmaya devam ediyor. Ocak ayının ikinci haftası itibarıyla 130 milyar dolarlık toplam rezerve sahip olan TCMB'nin müdahalelerde kullanabildiği net döviz pozisyonu ise bankacıların hesaplamalarına göre 37 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Bankacılar bu tutarın şimdilik yeterli olmakla birlikte düşük faiz politikası ve döviz müdahalelerinin sürmesi durumunda sürdürülemez olduğunu belirtiyorlar.

Yükselen enflasyon ve kura karşı TCMB'nin politikalarının yetersiz olacağı endişeleri ve 17 Aralık'ta başlayan operasyonlar ile artan siyasi tansiyon TL'de son dönemde yaşanan değer kaybında ana belirleyici faktörler oldu. Türkiye'ye özgü bu etkenlerin dışında aralarında Türkiye'nin de yer aldığı tüm gelişmekte olan ülke para birimleri ABD'nin tahvil alımlarını azaltmaya başlamasıyla değer kaybetti.

TL geçen yıl yüzde 17 değer kaybederken bu dönemde TCMB düzenli döviz satım ihaleleri ile 20 milyar dolara yakın döviz satışı gerçekleştirdi. TCMB Aralık ve Ocak aylarında daha önceden açıkladığı üzere yaklaşık 6 milyar dolarlık satış gerçekleştirirken bu dönemde de TL'de negatif ayrışma ve değer kaybı devam etti. Siyasi tansiyon artmadan önceki son işlem günü olan 16 Aralık'tan bugüne TL, yüzde 11 değer kaybederek gelişmekte olan ülke para birimleri arasında en kötü performans gösteren para birimlerinin başında yer aldı.

TL'de son dönemde görülen sert değer kayıpları ve enflasyon beklentilerinde bozulma nedeniyle piyasanın çok yakında izlediği yılın ilk PPK toplantısında kısa vadeli faizleri değiştirmedi. TCMB faiz oranlarını değiştirmese de normal günlerdeki gecelik vadede fonlamanın maliyeti ile ek sıkılaştırma günlerindeki gecelik vadedeki fonlamanın maliyetini ise birbirinden ayırdı. Normal günlerde uygulanacak faiz yüzde 7.75 olarak belirlenirken ek sıkılaştırmada uygulanacak oran ise yüzde 9 olarak belirlendi.

Bankacılara göre, TCMB'nin yeni düzenlemeleri kararlılıkla uygulaması üzeri kapalı 125 baz puanlık bir faiz artışı anlamına gelebilecek bir etki yaratma potansiyeli taşıyor. Ancak ek sıkılaştırmaların daha seyrek bir şekilde yapılma olasılığı ise bankacılara göre mevcut duruştan bir değişiklik getirmeyecek. TCMB'nin bu önemli belirsizlikleri içermesi TL'deki negatif ayrışmada önemli bir etken olarak gösterilmeye devam ediliyor. Ancak bankanın yaklaşan seçimler öncesinde artan enflasyona rağmen büyümeyi de gözeterek doğrudan faiz artışına gitmekten kaçındığı belirtiyor.     

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.