Sermaye piyasalarında 'zorunlu eğitim'

ELİF BATU YENER - BORSAGUNDEM.COM
Türkiye Sermaye Piyasaları Aracı Kuruluşlar Birliği’nde (TSPAKB) Başkanlık koltuğunu Nevzat Öztangut’tan devralan, Standart Ünlü Menkul Değerler A.Ş. Genel Müdürü Attila Köksal’dan sektöre uyarı: “Konsolidasyon başladı, yeni ürün geliştirip bunları yatırımcıya tanıtmak için bir arada çalışmazsak birçok aracı kurum kapanacak.” Sermaye piyasalarının bugün hak ettiği noktada olmadığını ve aracı kurumların da İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ile Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) sergilediği çözüm odaklı çabayı göstermesi gerektiğini belirten Köksal, TSPAKB olarak gerek halka arz, gerekse yatırımcı seferberliğinde tıpkı İMKB ve SPK gibi etkin bir rol almaya hazırlandıklarını söyledi. Köksal, “Hatta bayrağı devralmak istiyoruz” dedi. Bu amaçla ilk etapta eğitim şirketi kuracaklarını açıklayan Attila Köksal, lisanslama sınavlarını da artık bu şirketin yapacağını belirtti. Lisanslama dışında ayrıca sektörün tüm çalışanlarını kapsayacak zorunlu eğitim uygulaması getirmeyi planladıklarını belirten Köksal, “Sermaye piyasalarında çalışanlara her yıl belli bir saat eğitim almak zorunlu olacak” diye konuştu. Attila Köksal, TSPAKB’nin yeni dönem hedeflerini ve planlarını Borsagündem’e açıkladı.
· TSPAKB’nin yeni dönem hedefleri neler ve ilk elden ne yapmayı planlıyorsunuz?
TSPAKB’nin itibarını artırmaya çalışacağız. Birliğin en önemli meslek kuruluşu olması gerekiyor. Ama bugüne kadar, yeterince öne çıkamadı. Gerçi henüz çok genç, 10 yıllık bir kuruluş ve tüm başkanlık yapan arkadaşlar da bir yere taşıdılar, çok çalıştılar. Ama bu basınla ve sektörle yeteri kadar paylaşılamadı. Ben sermaye piyasalarını çocukluğu ve gençliği baskı altında geçmiş bir insana benzetiyorum. 1986 yılında kurulmuş bir borsa var ve ömrünün ilk 20 yılı yüksek faiz ve enflasyonla geçti. Politik belirsizlik ortamı da buna tuz biber ekti. Çevre ülkelerde ve bizde görülen krizler de cabası. Sermaye piyasaları da hak ettiği yere gelemedi. Gelişmesi zaten mümkün değildi. Bunlar dikkate alınırsa her şeye rağmen hem İMKB, hem de VOB’un bugün bu noktada olmaları büyük bir başarı. Türkiye’nin 2023’te bir hedefi var. İMKB’nin de bu hedef doğrultusunda bir vizyonu. İMKB 2023’te 1.000 adet halka açık şirkete ulaşmayı, halen 200-300 bin olan fiili yatırımcı sayısını ise 7.5-8 milyona taşımayı hedefliyor. Bu hedefler de aslında bugün gelmiş olmamız gereken nokta. Borsaya 2000-2008 arası neredeyse hiç yeni şirket gelmemiş. Ama artık SPK ve İMKB’nin yeni yönetimlerinin büyük bir ahenkle çalışması piyasaya önemli bir ivme kazandırıyor. Her iki kurumun başkanı da Anadolu’da, Avrupa’da, Asya’da yatırımcılarla ve şirketlerle birebir görüşüyor. Böyle bir şey dünyanın hiçbir yerinde yok. TSPAKB olarak biz de bu çalışmalara katkıda bulunmak, hatta bayrağı devralmak istiyoruz.
· Bu anlamda nasıl bir yol izleyeceksiniz?
Öncelikle altyapı tarafında yer alıp eğitim şirketi kuracağız. Lisanslama sınavlarını da artık bu şirket yapacak. Eğitim şirketine TSPAKB yüzde 40, Türkiye Kurumsal Yatırımcılar Derneği de (TKYD) yüzde 10 oranında ortak olacak. Sermayenin geri kalanı ise MKK, Takasbank gibi kuruluşlarda olacak. Lisanslama dışında ayrıca lisansı olanların da eğitimine ağırlık verecek bu şirket. Örneğin zorunlu eğitim programı düzenlenecek. Sermaye piyasalarında çalışanlara her yıl belli bir saat eğitim almak zorunlu olacak.
Hayatında hiç hisse senedi almamış biri bir aracı kuruma genel müdür olabilir mi? Örneğin ben. Hayatımda hiç hisse senedi almamışken aracı kurum genel müdürü oldum. Birçok insan da sermaye piyasalarına böyle adım attı. Ne yazık ki o dönemler de yerli yatırımcıların piyasaya çok ilgi duyduğu dönemlerdi. Yatırımcılar doğru yönlendirilemedi. Aramızdaki bazı aracı kurumları ayıklayamadık. Evet zaman içinde öğrendik ve deneyim kazandık. Örneğin son 15 yılda düşük kar marjlarına rağmen hiçbir yatırımcı aracı kurum mağduru olmadı. Ama ilk hataların bedelini ağır ödedik, yatırımcılar kaçtı. Asıl bedeli de yatırımcılar ödedi ve son yılların en çok kazandıran borsalarından biri olan İMKB’ye yatırım yapmadılar.
· Eğitim dışında ilk elden hangi konulara eğileceksiniz?
İlk etapta 4 adet çalışma grubu kuruyoruz.
Planlama, Strateji ve Sektör Katılımcıları ile İlişkiler Grubu: Sonbahara doğru sektörün tüm katılımcılarının bir arada olacağı büyük bir arama konferansıyla orta vadeli yol haritasını çizmek istiyoruz.
Eğitim, lisanslama ve Uyum Grubu: Eğitim ve lisanslama çalışmaları dışında etik değerler ile kanunlara uyum konusunda çalışacak. Amaç sektörü bu konularda dünya standartlarının da üzerine taşımak.
Yeni Ürün, teknoloji ve Mevzuat Grubu: Sürekli proje üreten ve mevzuat konusunda altyapıyı hazırlayan etkin bir grup olmasını amaçlıyoruz Yatırımcılarla İlişkiler Grubu: Yatırımcı Seferberliği’ni sahiplenecek bir çalışma yürütülmesi amaçlanıyor. Yine sonbaharda yatırımcı seferberliği hamlesi yapılması planlanıyor.
· Tüm bu planlar için TSPAKB’ye yeni eleman almayı düşünüyor musunuz?
Hayır. Bu çalışmaların biraz da gönüllük esası ile yürütülmesini istiyoruz aslında. Eğer gönülü sayısı artarsa elamana ihtiyaç olmaz. Amaç sektörün değerini artırmak. Çünkü bu böyle gitmez. Bir noktaya geldi ve durdu. Sektörde konsolidasyon başladı bile. Yeni ürün çıkarmaz, bunları yatırımcılara tanıtamazsak birçok aracı kurum kapanma noktasına gelecek. Bunu söylemek için de kahin olmaya gerek yok. Sektörün birleşip İMKB’nin ve SPK’nın gösterdiği çabayı göstermesi lazım. Aracı kurumlar bizim firmalarımızın değeri neden düşük diye sormalılar. TSPAKB’nin ensesinde boza pişirip, hesap sormalılar. Bunu da soruları sahiplenip, çalışmalara ortak olarak yapmalılar. Dışarıdan izleyerek değil.
· Yeni dönemde aracı kurumlardan ayrıca müşteri bazında veri ücreti alınmaya başladı. Bazı aracı kurumlar ise zaten düşük komisyon oranları ile çalıştıklarını ve bu uygulamanın yüklerini artırdığını söylüyor. Veri ücreti yıllık olarak belirlenen bir rakam üzerinden alınsın istiyorlar: sizin bu konuda düşünceniz nedir?
Veri izleme ücretlerinin bir bedeli var. Ama işlem hacminin düşük olması bu ücretler de yüksek görzüküyor. Burada önemli olan piyasanın derinleşmesi için çalışmak. Bunun da yöntemleri belli. Masrafları sıfıra indirmek mümkün değil zira.
· Foreks işlemlerinin aracı kurumlara verilmesi hakkında ne düşünüyorsunuz? Sektör bunu istiyor mu, hazır mı ve bu konudaki düzenleme nasıl olacak?
Sektör foreks işlemlerini istiyor ama bu işe hazır olduğu konusunda emin değilim. SPK düzenlemenin hazır olduğu müjdesini verdi. Bunu önce belli aracı kurumlarla başlatacaklar sanırım. Sermaye gücü ve nitelikli kontrol sistemi olanı tercih edecekler herhalde. Çünkü foreks işlemleri yüksek kaldıraç nedeniyle çok temkinli yapılması gereken işlemler. Kaldıraç oranları da düşürülebilir. Ama ne olursa olsun oldukça riskli. Bu nedenle çok dikkatli olmamız lazım. Yeni ürün olması nedeniyle çok güzel ama temkinli gitmeliyiz. Sektöre de burada yeni bir görev düşüyor. Kendi kendimizi de sürekli denetlememiz gerekecek.
YARIN: Standart Ünlü’nün yeni planları: VDIMIK, enerjide halka arz

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.