SPK ŞİKAYET VE İHBARLARA BAĞLI OLARAK 189 YENİ İNCELEME BAŞLATTI

Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), kendisine ulaşan toplam 136 şikayet ve ihbar yazısı ile İMKB'nin 82 manipülasyon ihbarına, yapılan denetim programlarına bağlı olarak, 2009 yılında 189 yeni inceleme başlattı. Kurul, İMKB tarafından şimdiye kadar iletilen 225 ihbarın 107'sini sonuçlandırdı. SPK'nın 2009 yılı faaliyet raporunda yer alan verilere göre, Kurul'un temel ilkeleri doğrultusunda, sermaye piyasalarının etkin, dürüst ve güvenilir işleyişini bozucu her tür usulsüz fiil ve işlem denetlenerek, piyasaların düzgün ve disiplin içinde çalışması sağlanması hedeflendi. Denetimlerde bir yandan yol gösterici, yapıcı ve iyileştirici bir yaklaşım izlenirken, diğer yandan cezai yaptırım gerektiren işlemler derhal ilgili makamlara iletildi. Denetim faaliyetleri yürütülürken 2009 yılında, Kurul Denetleme Dairesine 1,140'ı Kurul dışından 1,308 adedi Kurul içinden olmak üzere toplam 2,448 yazı ulaştı. Kurul dışı yazıların 79'u şikayet ve ihbar niteliğindeydi. Denetleme Dairesi'ne doğrudan veya Kurul?un diğer birimleri ve daireleri aracılığıyla ulaşan toplam 136 şikayet ve ihbar yazısı ile 82 adet İMKB manipülasyon ihbarına ve yapılan denetim programlarına bağlı olarak, geçen yıl 189 yeni inceleme başlatıldı. Geçmiş yıllarda veya 2009 yılında başlatılan denetim faaliyetleri sonucunda, geçen yıl Denetleme Dairesi tarafından 168 denetim raporu ile 26 öneri yazısı (müzekkere) ve uzman yazısı hazırlandı. Söz konusu rapor ve yazıların 103'ü (yüzde 53) manipülasyon, 37'si (yüzde 19) halka açık şirket denetimlerine ilişkin oldu. Halka açık şirket denetimlerinin çoğunluğu örtülü kazanç aktarımı ile ilgili olması dikkat çekti. Rapora göre, 2009 yılı denetleme faaliyetleri arasında önemli bir paya sahip olan piyasa suçlarına ilişkin incelemeler büyük ölçüde İMKB tarafından Kurula iletilen ihbarlara istinaden gerçekleştirildi. Kurul tarafından diğer kaynaklardan elde edilen bilgiler veya gözetim faaliyetleri çerçevesinde yapılan tespitlere dayanarak başlatılan incelemeler ise düşük sayıda kaldı. İMKB'nin, 82'si geçen yıl olmak üzere şimdiye kadar kurula ilettiği ihbarların sayısı 225 olurken, geçen yıl 107'si sonuçlandırıldı. Kurul, denetimleri sonucunda uyarı, idari para cezası, suç duyurusu biçiminde yaptırımlar uygulayabiliyor. Manipülasyon incelemeleri sonucunda suç duyurusunun yanı sıra suçu tespit edilenlere, Kurul Karar Organı kararına istinaden borsada işlem yapma yasağı getirilebiliyor ve ilgili gerçek ve tüzel kişinin sahip olduğu tüm hisse senetleri Kurul kaydından çıkarılabiliyor. Borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem yasağı getirilen kişilerin yasakları; işlem yasağı süresinin dolması halinde Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) tarafından kaldırılıyor. Geçen yıl yapılan denetim faaliyetleri sonucunda, 43'ü daha önceden de yasaklı olan toplam 113 gerçek ve tüzel kişiye işlem yasağı getirildi. Ancak, Kurulun ilke kararları çerçevesinde 169 gerçek ve tüzel kişinin işlem yasağı kaldırıldı. Yıl sonu itibariyle borsa ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem yasağı olan gerçek ve tüzel kişi sayısı 163 düzeyindeydi. 4,2 MİLYON LİRA PARA CEZASI UYGULANDI Denetim faaliyetleri sonucunda, 107 gerçek ve tüzel kişinin mevzuata uyum konusunda uyarılmasına, 51 gerçek kişi hakkında sadece suç duyurusu yapılmasına, 132 gerçek kişi hakkında suç duyurusu ile birlikte işlem yasağı getirilmesine, ayrıca 109 gerçek ve tüzel kişi hakkında da idari para cezası uygulanmasına karar verildi. Kurulun tüm hizmet birimleri tarafından geçen yıl 109 gerçek ve tüzel kişi hakkında toplam 4 milyon 210 bin 611 lira tutarında idari para cezası uygulandı. İdari para cezalarının tutar olarak yüzde 49'u şahıslara, yüzde 41'i aracı kurumlara, yüzde 7'si şirketlere ve yüzde 3'ü bağımsız denetim kuruluşlarına verildi. Geçen yıl 30 kişiye toplam 2 milyon 71,8 lira, 65 aracı kuruma 1 milyon 736,6 bin lira, 7 şirkete 304,5 bin lira, 7 şirkete 97,5 bin lira idari para cezası uygulandı. Kurul uzmanlarınca, Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) adına da denetimler yürütüldü. Geçen yıl MASAK'ın sermaye piyasaları ile ilgili 18 yeni inceleme talebi Kurul'a ulaşırken, 9 inceleme sonuçlandırıldı. MASAK'ın talebi üzerine açılan 6 inceleme önceki yıldan devretmiş, 18'i bu yıl başlatılan olmak üzere 24 denetim yapılırken, sonuçlandırılan 9 inceleme talebinden sonra kalan 15 inceleme talebi sonraki yıla devretti. Rapordaki verilere göre, son 3 yıl içinde, SPK tarafından, 42'si 2007'de, 72'si 2008'de, 56'sı 2009'da olmak üzere toplam 170 suç duyurusu yapıldı. Bunun 84'ü manipülasyon, 7'si içerden öğrenenlerin ticareti hükümlerine ilişkin oldu. Suç duyurularına istinaden 30 dava sonuçlandı; bunlardan 10'unda mahkumiyet kararı çıkarken, 7 dava beraatle sonuçlandı, davaların 2'si zaman aşımına uğradı. Kurul, son üç yılda, şirket veya aracı kurumun iflası talebi ile sadece 1 dava açtı. KURUL ALEYHİNE AÇILAN DAVALAR Rapordaki verilere göre, son 3 yılda, kurul işlemleri nedeniyle kurul aleyhine, 391'i 2007'de, 245'i 2008'de ve 184'ü geçen yıl olmak üzere toplam 820 dava açıldı. Bunlardan 645'i karara bağlandı, 175'i sürüyor. Açılan davaların 309'u Kurulun İmar Bankası kararlarına, 93'ü işlem yasağı kararlarına, 63'ü de idari para cezalarına ilişkin oldu. Karara bağlanan 645 davadan 296'sı Kurul lehine kesin olarak sonuçlandı, 268'i de kurul lehine sonuçlanmakla birlikte kesinleşmedi. Kurul aleyhine sonuçlan davalardan sadece biri kesinleşti, 24 davanın kesinleşme süreci devam ediyor.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.