VOB üye bazında uyarı yapıyor

ELİF BATU YENER/BORSAGUNDEM.COM
Başta elektrik ve canlı hayvan sözleşmeleri olmak üzere yeni ürün hazırlığında olan Vadeli İşlemler ve Obsiyon Borsası’nda (VOB), İMKB’yi manipüle etmek isteyen büyük-küçük tüm kurumlara gerekirse tek tek uyarıda bulunuluyor. İMKB’yi manipüle etmek isteyen büyük kurumların VOB’da işlem yaptığı iddialarına bir kez daha Borsagündem aracılığı ile cevap veren VOB Genel Müdürü Çetin Ali Dönmez, kurum ve yatırımcı ayırımı yapmadan üyeleri tek tek arayarak uyardıklarını söyledi. “Manipülasyon hiç olmadı veya bundan sonra hiç olmayacak” gibi bir sözün inandırıcı olmadığını belirten Çetin Ali Dönmez, manipülasyon çabalarının sıkı bir şekilde takip edilerek, yerli yabancı, büyük küçük, kurumsal bireysel ayrımına bakılmasızın üzerine gidildiğini, zaman zaman üyeleri arayarak uyarıda bulunduklarını söyledi.
VOB Genel Müdürü Çetin Ali Dönmez’in Borsagündem’e yaptığı açıklamaların son bölümünü bugün yayınlıyoruz.
* Piyasalarda hala İMKB’yi manipüle etmek isteyen bazı büyük kurumların VOB’da işlem yaptığı konuşuluyor? Bu iddialarla ilgili ne düşünüyorsunuz?
VOB’da şu anda İMKB enstrümanı olarak sadece endeks sözleşmeleri işlem görüyor. Bu sözleşmeler içerisinde en çok rağbet göreni ise İMKB-30 endeksi üzerine düzenlenen vadeli işlem sözleşmeleri. İMKB-30 endeksine dahil şirketlerin toplam piyasa değeri 310 milyar TL, fiili dolaşımdaki payların piyasa değeri ise 90 milyar TL civarında. Borsamızda işlem gören İMKB-30 sözleşmelerinin tüm vadelerindeki açık pozisyonun Piyasa değeri ise 1.5 milyar TL. Bu rakamlar dikkate alınırsa, olası bir spot-vadeli piyasa manipülasyonu durumunda VOB’da alınan pozisyonlardan elde edilecek karın, spot piyasanın manipüle edilmesi için gerekli finansmanı sağlayamayacağı açıkça görülebilir. Diğer taraftan VOB’da hesap ve müşteri bazında uygulanan pozisyon limitleri nedeniyle hiçbir yatırımcımız İMKB-30 sözleşmelerinde oluşan açık pozisyonun belirli bir oranından fazlasına sahip olamaz. İşlem öncesi teminat yatırma zorunluluğu manipülatif hareketleri zorlaştırıcı başka bir unsurdur. Ayrıca VOB’da gerçekleşen tüm işlemlerin gözetimi, Gözetim Müdürlüğümüz tarafından etkin bir şekilde yapılmaktadır. Piyasalarımıza iletilen her emir ve gerçekleşen her işlem gözetim sistemimizin filtrelerinden geçmekte ve şüpheli durumlar otomatik olarak üretilen uyarılar aracılığıyla ilgili uzman personele iletilmektedir. Yapılan incelemeler sonucunda şüpheli olduğuna kanaat getirilen durumlar Sermaye Piyasası Kurulu’na raporlanmaktadır. Spot ve vadeli piyasalarda gerçekleşen işlemlerin gözetimi, borsalar haricinde Sermaye Piyasası Kurulu bünyesinde faaliyet gösteren Piyasa Gözetim ve Denetim Dairesi tarafından da eş anlı olarak yapılmaktadır. “Manipülasyon hiç olmadı veya bundan sonra hiç olmayacak” desem buna ne siz ne de bu satırları okuyanlar inanır. Ancak şunu net bir şekilde söyleyeyim, manipülasyon çabaları son derece sıkı bir şekilde takip ediliyor, yerli yabancı, büyük küçük, kurumsal bireysel ayrımına bakılmasızın hepsinin üzerine gidiyoruz, zaman zaman üyelerimizi de arıyor uyarıyoruz.
* Lisanslı depoculuk ile ilgili gelişmeler hangi aşamada?
Tarımsal ürünlere dayalı sözleşmelerin canlandırılması için gerekli olan Lisanslı Depoculuk Sistemi’nin geliştirilmesi için Borsamız elinden gelen tüm katkıyı gösteriyor, göstermeye de devam edecek. Türkiye, önce tarımsal ürünleri daha sonra da bazı metaller başta olmak üzere diğer bazı ürünler menkul kıymetleştirecek lisanslı depoculuk konusunda adımları hızla atarsa, Türk çiftçisinin, girişimcilerimizin önüne yepyeni ufuklar açılacaktır.
Lisanslı depoculuk kapsamında pamukla ilgili olarak İzmir Ticaret Borsası öncülüğünde VOB’unda ortak olduğu ELİDAŞ A.Ş. kuruldu biliyorsunuz, bu kuruluş Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’ndan lisanslı depoculuk izni alarak faaliyete başladı. Bizim VOB olarak bu şirket başta olmak üzere bu ve benzer konularda faaliyete başlamayı planlayan tüm lisanlı depo şirketlerine desteğimizin süreceğini, işbirliği konusunda istekli olduğumuzu da belirteyim.
ELİDAŞ bu yıl pamuk sezonunda pamuk teslimlerini kabul etmeyi hedefliyor, bir arsa aldılar ve inşaata da hızlı bir şekilde başlayacaklar. ELİDAŞ A.Ş.’nin pamukta lisanslı depoculuk faaliyetini aktif hale getirmesini müteakip pamuk vadeli işlem sözleşmesinde fiziki teslimata geçilmesini ve VOB pamuk sözleşmelerini dünya standartlarına uygun bir şekilde yeniden düzenlemeyi planlıyoruz. Böylelikle pamuk sözleşmesinin aktif hale gelmesini, işlem hacmimizin artmasını bekliyoruz.
* VOB’da işlem gören kontratları çeşitlendirmeyi planlıyor musunuz?
VOB’da göreve başladığım tarihten bu yana önemli uğraşılarımdan biridir ürün çeşitlendirmesi. Sadece İMKB-30 endeks kontratına bağlı bir borsa olmamalı VOB. Bu konudaki en önemli girişimimiz yeni yazılım biliyorsunuz. Çünkü yeni yazılım VOB’da opsiyon sözleşmelerini işleme açmamızı sağlayacak. Opsiyonların işlem görmeye başlaması ile birlikte ürün çeşitliliği konusunda çok büyük bir adım atmış olacağız. Bunun dışında mevcut sisteme hangi kontratları ekleyebiliriz konusunda da oldukça önemli adımları attık. VOB’da ilk defa TL dışında başka bir para birimi üzerinden işlem gören Euro/Dolar çapraz döviz sözleşmelerini, ve Dolar/Ons altın sözleşmelerini işleme açtık. Bu kontratlardaki işlem hacmi umut verici. Bunlara ek olarak yine 2010 yılı sonuna doğru İMKB-30/İMKB-100 fark (spread) sözleşmelerini işleme açtık. Böylece yatırımcıların iki farklı endeks arasındaki makasın açılması veya kapanması yönündeki beklentilerinin de fiyatlara yansıması ve piyasa katılımcılarının bilgilendirilmesini ayrıca İMKB-100 vadeli işlem sözleşmesinin de işlem hacmini artırmayı hedefledik. Bunun dışında lisanslı depoların kurulması biraz zaman alır endişesiyle Buğday vadeli işlem sözleşmesinde de fiziki teslimat uygulamasına geçiş için TMO ile ortak çalışmaları hızlandırdık. Ayrıca bir iki ay içinde ülkemiz için son derece yeni ve sektör kuruluşlarınca yoğun ilgi ile karşılanacağını düşündüğümüz elektrik vadeli işlem sözleşmelerini borsamızda işleme açmayı planlıyoruz. İlk etapta nakdi uzlaşmalı elektrik vadeli işlem sözleşmeleri işleme açılacak kısa süre sonra da fiziki teslimatlı elektrik vadeli işlem sözleşmeleri devreye alınacaktır. Diğer yandan fiziki teslimatlı canlı hayvan vadeli işlem üzerinde de çalışıyoruz, yakın zamanda bu konuda önemli gelişmeler olacağını umut ediyorum.

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.