YUNANİSTAN YİNE DE İFLAS EDEBİLİR

Ama itiraf edeyim ki, dün sabah gazetelerde AB'nin Yunanistan'a yüzde 5 faizden 30 milyar euro borç vermeye hazır olduğunu okuduğumda, uyku mahmurluğunda kullanmaya karar vermiş olduğum bu başlığı atmakta ben de tereddüt ettim. Ama biraz düşündükten sonra ısrar etmeye karar verdim. Yunanistan'ın borç sorununa iki açıdan yaklaşmak gerekiyor. Önce, ‘iflas'ın borcun bir bölümünün silinmesi, kalanının da yeniden yapılandırılması için alacaklılarla masaya oturulması anlamına geldiğini belirteyim. Buna ‘moratoryum ilan etmek' deniyor. İki açıdan söz ediyordum. Birinci açı, Yunanistan'ın düşük faizle borçlanabilmesidir. İkinci açı ise büyüme ve rekabetin nasıl sağlanacağıdır. Ocak ayında "Yunanistan euroyu zorlar" başlıklı yazımda Yunanistan'ın kredi notunun düşürülebileceğinden söz etmiştim. Aradan geçen üç ay gibi kısa bir süre içinde Yunanistan'ın notu birkaç kez düşürüldü ve Yunan tahvillerinin risk primleri aşırı yükseldi. Çünkü piyasalar Yunanistan'ın istikrar planına güvenmediler. Şubat ayında ‘Yunan krizi federal Avrupa'ya destek mi, köstek mi' başlıklı yazımda istikrar programı hakkında şu düşünceleri dile getirmiştim: "Bütçe açığı üç yılda yüzde 12,7'den 2,8'e çekilecek. Bu başarılabilirse kamu borç oranı da tepe noktası olan yüzde 120'den aşağıya yönelecek. Bu hedeflere ulaşabilmek için, vergi yükünün üç yılda 6 puan artması, harcamaların da 4 puan kısılması gerekiyor. Bu ölçülerde bir mali sıkılaştırmayı, bu kadar kısa zamanda, AB desteğine alışmış bir toplum nasıl kabul edecek? Bu dramatik kemer sıkma başarılsa bile hesap yine de tutmayabilir." Hesap neden tutmayabilir? Önce biraz cebir yapalım. 100 lira geliriniz, 100 lira da borcunuz olsun. Borcunuzun faizi de yüzde 4 olduğundan yılda 4 lira faiz ödemektesiniz. Ancak günün birinde borcunuzun aslında 120 lira olduğu anlaşılıyor ve faiz oranınız yüzde 7'ye yükseliyor. Eğer tüm borcunuza bu faizi ödemeye başlasaydınız faiz ödemeleriniz 8 lira 40 kuruşa yükselirdi. Daha vahimi, bu arada geliriniz de 95 liraya düşecek olsaydı, faiz ödemelerinizin gelirinize oranı yüzde 4'ten yüzde 8,8'e yükselmiş olurdu. Kısacası iflas etmemek için kemerlerinizi çok daha fazla sıkmanız gerekirdi. Yunanistan'ın durumu bu basit borç denkleminden sadece bir noktada ayrılıyor. Borcunun büyük bölümüne şimdilik düşük faiz ödüyor. Ancak Yunanistan'ın ortalama faiz oranı her yeni borçlanmada yükseliyor. Papandreu'nun yüksek faizle borçlanmaya devam ederlerse iflas edeceklerini yanı yakıla haykırmasının nedeni bu sürdürülemez borç dinamiği. ‘Kurtarma planı'nın amacı da, IMF ve AB'yi devreye sokarak Yunanistan'ın ucuz kaynak temin etmesini sağlamaktan ibaret. Yoksa kimsenin Yunanlara bedava para vermeye niyeti yok. Ancak sorun ucuz kaynağı bulmakla bitmiyor. Kaldı ki yüzde 5 düşük de sayılmaz. Gerçi IMF'nin büyük miktarda düşük faizle borç vererek ortalamayı aşağıya çekeceği de biliniyor. Demek ki kritik üç parametreden faiz oranı sorunu çözümlenecek. Peki büyüme ne olacak? İstikrar planında 2010 büyümesi eksi yüzde 0,3, 2011'de de artı yüzde 1,5 olarak öngörülüyor. Yunan ekonomisinin yarısı kamu. Devlet kemer sıkarken bu büyüme hedefleri ancak özel kesimde büyük bir atılımla mümkün olabilir. Bu atılım için de Yunan ekonomisinin daha rekabetçi olması gerekiyor. Yunanistan euro nedeniyle kur silahını kullanamayacağına göre üretim maliyetlerinin düşürülmesi şart. Bu ancak daha az ücrete daha fazla çalışmakla ve daha az sosyal hakka razı olmakla olabilir. Diğer çözüm, -ki bu can acıtıcı önlemlerden tamamen kurtulmayı ne yazık ki sağlamaz-, eurodan çıkarak düşük değerli Drahmi'ye geri dönmek olabilir. Nispeten kolayı ise moratoryum ilan etmektir. Tabii sonuçlarına katlanmak kaydıyla. Bakalım Yunanistan hangi yolu seçecek?SEYFETTİN GÜRSEL-REFERANS

Sayfada yer alan bilgiler tavsiye niteliği taşımayıp yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırımcı profilinize uymayabilir.